S-400 füzeleri Suriye’de ne işe yarar

Mete Yarar - KARAR

Amerika BirleÅŸik Devletleri’nin son dönemde Suriye’nin içerisinde rejim uçaklarını düşürmesi, Ä°ran menÅŸeli silahlı Ä°HA’ları vurması ne anlam ifade ediyor? Bazı stratejistler, ABD’nin Rakka’yı almasından sonra Ãœrdün sınırına ilerleme ve yine Kürt bölgesel yönetimi sınırlarından baÅŸlayarak Ãœrdün’ün içinden geçip Ä°srail’e uzanacak bir boru hattı projesini hayata geçirme hamlesi yaptığını dillendiriyor. Ayrıca bu saldırıların, Ä°ran’ın ilerleyiÅŸini durdurarak Åžii hilalinin oluÅŸmasını engelleyici bir proje olduÄŸu ifade ediliyor. Bu iki projenin hangisi olursa olsun ABD, Suriye rejiminin PYD’ye dokunmasına pek de müsaade etmeyecek gibi görünüyor.

***

Olayların baÅŸlangıcında PYD terör örgütünü kullanan Rusya ve Suriye’nin ÅŸu anda bu yaptığı büyük hatanın bedelini nasıl ödeyeceÄŸini açıkçası iyi düşünmek gerekiyor. Son dönemde yapılan açıklamalara baktığınızda Suriye devletinin PYD’nin bir terör örgütü olduÄŸu açıklamasını yapması, Rusya’nın da ardı ardına yaptığı açıklamalarda PYD’nin DEAÅž ile iÅŸbirliÄŸi içinde olduÄŸu ve DEAÅž teröristlerini öldürmediÄŸi bilgisini paylaÅŸması adeta yaÅŸanacak olan geliÅŸmelerin iÅŸaret fiÅŸekleri.

Burada anlaşılmayan, neden Afrin bölgesinde Rusya’nın PYD’ye hala destek verdiÄŸi. Tartışmalar burada yoÄŸunlaşıyor. EÄŸer Rusya bu kadar rahatsızsa Afrin bölgesinde PYD’nin hamlelerine neden izin veriyor? Açıkçası bu sorunun yanıtını, Rusya açısından burada kullanılacak baÅŸka grup olmadığı için diyebiliriz. Afrin bölgesi, ÖSO tarafından ele geçirildiÄŸinde bölge büyük bir blok halinde bu gücün kontrolüne geçmiÅŸ olacak. Ancak Rusya ÖSO’yu düşman olarak gördüğü ve karşısına koyabilecek alternatif bir güç oluÅŸturmadığı için ÅŸu an elinde bulunan grubu, yani PYD’yi desteklemeye devam edecek gibi gözüküyor. Zaman zaman asimetrik savaÅŸla ilgili bahsetmeye çalıştığım bir olay var. Suriye örneÄŸini hep bu yüzden veriyorum. Bu örneÄŸi tam da burada hatırlatmakta yine yarar var. Rakka operasyonunda Rusya’ya düşman olan PYD, az önceki satırlarda vurguladığımız gibi Afrin bölgesinde ÖSO ile ilgili kullanılacak olan tek ana unsur olduÄŸu için açıkçası müttefik pozisyonuna geçebiliyor.

GeliÅŸmelere baktığımızda Ä°ran’ın da yaÅŸananlardan çok memnun olduÄŸunu söyleyemeyiz. ÖrneÄŸin Rusya için yaÅŸananlar klasik anlamda acil koduyla müdahale etmesi gereken bir durum arz etmiyor. Çünkü kazanımlarını riske edecek bir durum kendisi için henüz geliÅŸmiÅŸ deÄŸil. Ama özellikle Ä°ran için kazın ayağı hiç de öyle deÄŸil. Bu ülke kendi açısından ciddi ciddi kazanımlarını kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya.

Bu geliÅŸmeler yaÅŸanırken geçen hafta ajanslara baÅŸka bir haberin ayrıntısı daha düştü. Bazı Körfez ülkelerinin ABD ve Ä°ngiltere’nin bilgisi dahilinde PYD ile Kamışlı bölgesinde görüştüğüydü. Açıkçası bu haber Katar krizinden sonra beklenen bir durumdu. Evet, PYD üzerinden sadece Türkiye deÄŸil, Ä°ran da hedef olacak gibi gözüküyor. Adeta kıskaca alınmaya çalışılıyor. Ama bu kıskaç içerisinde Türkiye’nin pozisyonu çok da net olarak anlaşılmamış gibi. PYD, Ä°ran’ı durdurmak için bir koçbaşı olarak kullanılacak gibi gözüküyor. Ama Ä°ran ve Irak’taki geliÅŸmeler bundan farklı olarak deÄŸerlendirilebilir. Bölgede inanılmaz bir mekik diplomasisine ÅŸahit olduÄŸumuzu da söyleyebiliriz. Aktardığımız olaylar yaÅŸanırken Irak BaÅŸbakanı, Suudi Arabistan’a giderek kralla görüştü.

Evet, dediÄŸim gibi herkes kartların dağıtımı sırasında elinde ne olduÄŸunu karşı tarafa söylemeye ve hissettirmeye çalışıyor. Bu kadar kartın dağıtıldığı ve oyuncunun olduÄŸu bir yerde birilerinin saf dışı kalması kaçınılmaz bir son. Türkiye 911 km’lik Suriye sınırı nedeniyle bu masadan herhalde en son kalkacak ülke olacak. Ama Fırat Kalkanı ile elde etmiÅŸ olduÄŸu avantajları Afrin bölgesinde ve Fırat’ın doÄŸusunda deÄŸerlendirmezse Fırat Kalkanı harekatının bazı kazanımlarının maalesef boÅŸa gideceÄŸi tehlikesi olduÄŸu kaydedilebilir.

Fırat Kalkanı Harekatı yalnızca DEAÅž ile mücadele kapsamında yapılmamıştı. Bu harekat ayrıca Türkiye’de bulunan mültecilerden bir kısmının ülkelerine dönmesinin saÄŸlanması, PYD’nin kuÅŸak oluÅŸturmasının engellenmesi ve bölge dışına itilmesi, sınırlardan uzaklaÅŸtırılması hedefiyle yapılmıştı. DEAÅž bölgeden gönderildi, bir miktar mültecinin Suriye’ye dönmesi saÄŸlandı ama PYD’nin kazanımları elinden alınamadı. Türkiye, Fırat’ın doÄŸusuna geçmediÄŸi müddetçe açıkçası bu iki projeyi baÅŸarıya ulaÅŸtırma ÅŸansı zayıflayacaktır: PYD’nin ezilmesi ve güvenli bölgenin oluÅŸturulması.

***

Mekik diplomasisi, Katar krizi ile beraber çok çeÅŸitlenmiÅŸ gözükse de aslında asimetrik savaşın bir sonucuydu. Durum zaten karışıktı. Bu, Türkiye’nin yarattığı bir durum deÄŸildi. Türkiye, asimetrik dış politika sayesinde dengeyi tekrar lehine çevirmeye çalışıyor. Bu hedefi gerçekleÅŸtirmek bugünlerde mümkün mü? Açıkçası Katar krizindeki son geliÅŸmeler gösteriyor ki sonuçlar Türkiye lehine doÄŸru dönmeye baÅŸladı. Özellikle Ä°ran, bölgede yalnızlaÅŸtırılacağını fark ettiÄŸi andan itibaren Türkiye ile dış politika anlamında çok daha yakın iliÅŸkiler kuracak gibi gözüküyor. DediÄŸim gibi bölgede rüzgar bir poyrazdan esiyor bir lodostan. Bölgede bu kadar çok rüzgar eserken zaman zaman yaÄŸmurdan zaman zaman sıcaktan korunmak için kullanabileceÄŸiniz tek bir ÅŸey var: O da ÅŸemsiye. Evet, bölgede Türkiye’yi daha güvenli bir ÅŸekilde tutmak istiyorsak ÅŸemsiye görevi uygulayacak dostlar ve yeni operasyonlar icra etmek zorundayız. Fırat Kalkanı 2’nin sanırım zamanı gelmeye baÅŸladı. 

Rusya ne zaman S-400’leri kullanacak sorusu içinde sanırım biraz daha beklemek gerekecek. S-400, hava savunma sistemlerinin nükleer silahı gibi . Ä°lkleri kullanmadan son silahın kullanılmayacağını asla unutmayın derim.